กลูโคส (Glucose) หรือที่เรียกว่า เด็กซ์โทรส (Dextose) เป็นน้ำตาลที่พบได้ในสารอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต โดยมีลักษณะเป็นน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว และเป็นสารตั้งต้นของการผลิตพลังงานที่นำไปใช้ในกิจกรรมต่างๆ ของร่างกาย ซึ่งมีลักษณะเป็นของแข็งสีขาว สามารถพบได้ในผลไม้ที่มีรสชาติหวาน เช่น องุ่น หรืออาหารที่มีรสหวานอื่นๆ เช่น ข้าวโพด และน้ำผึ้ง เมื่อกินแล้ว ลำไส้จะทำการดูดซึมได้อย่างรวดเร็ว โดยไม่ต้องผ่านกระบวนย่อยสลายแต่อย่างใด
แหล่งอาหารที่สามารถพบกลูโคส
อาหารที่สามารถพบน้ำตาลกลูโคสได้ ส่วนใหญ่แล้วเป็นอาหารที่มีรสชาติหวานเป็นหลัก ไม่ว่าจะเป็นผลไม้ที่มีรสหวาน เช่น องุ่นเขียว, น้อยหน่าฝรั่ง, ขนุน, กล้วยน้ำว้า, มะขามหวานสีทอง, แอปเปิ้ล, กล้วยหอม, ลองกอง, ลิ้นจี่, กล้วยไข่, เชอร์รี่ เป็นต้น นอกจากนี้ ยังสามารถพบได้ในอาหารจำพวกน้ำผึ้ง และข้าวโพด
น้ำตาลกลูโคสกับโรคเบาหวาน
เนื่องจากน้ำตาลกลูโคสเป็นสารที่ให้ความหวาน จึงไม่เหมาะสำหรับผู้ที่กำลังป่วยเป็นโรคบางชนิด ดังนั้น จึงควรหลีกเลี่ยงการกินหวาน เช่น ผู้ป่วยเบาหวาน เพราะจะทำให้ร่างกายได้รับปริมาณพลังงานของน้ำตาลเกินความจำเป็นที่ควรได้รับ แต่สำหรับในบุคคลทั่วไปแล้ว การกินกลูโคสในปริมาณที่พอเพียงนั้น ช่วยให้ร่างกายมีพลังงานในการทำกิจกรรมต่างๆ ได้ดี เหมาะสำหรับผู้ที่อ่อนเพลียง่าย ไม่รู้สึกกระปรี้กระเปร่า
น้ำตากลูโคสที่มีความสำคัญกับเลือดและสมอง
สมอง จัดเป็นอวัยวะที่จำเป็นต้องได้รับปริมาณน้ำตาลกลูโคสอย่างต่อเนื่อง เพราะเซลล์สมองนั้น ไม่สามารถนำเอาโปรตีนหรือไขมันที่ได้รับมาเป็นแหล่งพลังงานหลักได้ จึงจำเป็นต้องบริโภคกลูโคสให้เพียงพอในปริมาณที่สมองควรจะได้รับ หากระดับกลูโคสในเลือดลดลงมากกว่าปกติ จะส่งผลให้กลูโคสลำเลียงเข้าสู่สมองได้ช้า ทำให้เกิดภาวะสมองขาดกลูโคสหรือขาดพลังงานตามมา ซึ่งเป็นสาเหตุของอาการอ่อนเพลีย วิงเวียนศีรษะง่าย อ่อนแรง ใจหวิว ใจสั่น หน้ามืด เหงื่อออก ซึมเศร้า และปวดศีรษะ ดังนั้นร่างกายควรรักษาระดับของน้ำตาลกลูโคสในเลือดให้เป็นปกติ (80-100 mg/dl)
น้ำตาลกลูโคสที่มีความสำคัญกับนักกีฬา
น้ำตาลกลูโคส เป็นสารที่มีความสำคัญในการเพิ่มพลังงานให้กับการทำกิจกรรมต่างๆ โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่ต้องใช้พละกำลังเป็นส่วนใหญ่ เช่น นักวิ่ง นักกีฬาประเภทต่างๆ ตลอดจนกรรมกร หรือใครก็ตามที่ต้องการเพิ่มพลังงานให้กับร่างกายเพื่อทำกิจกรรมบางอย่าง โดยบุคคลทั่วไปนั้นอาจจะผสมผงกลูโคสกับเครื่องดื่มต่างๆ เช่น ชา กาแฟ นม หรือน้ำผลไม้ ในปริมาณที่พอเพียง หรือสามารถใส่เป็นเครื่องปรุงในมื้ออาหารต่างๆ ได้
แต่สำหรับนักกีฬาที่ต้องใช้กำลังกายอย่างหนักในการเล่นกีฬา หรือฝึกซ้อม สามารถละลายผงกลูโคส 1-2 ช้อนโต๊ะกับน้ำเปล่า 1 ลิตร ดื่มเพื่อเติมพลังงานให้ร่างกายก่อนเล่นกีฬาหรือทำกิจกรรมต่างๆ ได้ เพื่อป้องกันการสูญเสียน้ำหรือเกลือแร่ของร่างกาย และเพื่อให้ร่างกายมีพลังงานที่พอเพียงในการเล่นกีฬาหรือกิจกรรมนั้นๆ ข้อสำคัญในการดื่มผงกลูโคสผสมน้ำเปล่าในนักกีฬา ต้องสังเกตให้รสชาติหลังจากชงแล้ว ไม่หวานหรือเข้มข้นจนเกินไป เพราะอาจจะทำให้ร่างกายดูดซึมไปใช้ได้ช้าลง และทำให้หิวน้ำมากขึ้น
การกินน้ำตาลกลูโคสให้เกิดประโยชน์กับร่างกายนั้น จำเป็นต้องกินในปริมาณที่พอเพียงและพอเหมาะ เพราะไม่เช่นนั้นแล้ว อาจจะส่งผลให้น้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วได้ ดังนั้น ควรคำนวณปริมาณที่จำเป็นต้องกินให้ดีก่อน เพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีกับร่างกายมากที่สุด
