อาการง่วงนอนหลังจากการกินของหวาน เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุที่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงระดับน้ำตาลในเลือดและการตอบสนองของร่างกายต่ออินซูลิน
- การเพิ่มขึ้นและลดลงอย่างรวดเร็วของน้ำตาลในเลือด (Blood Sugar Spike and Crash): เมื่อคุณกินของหวานที่มีน้ำตาลสูง ร่างกายจะดูดซึมน้ำตาลเข้าสู่กระแสเลือดอย่างรวดเร็ว ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดพุ่งสูงขึ้น หลังจากนั้น ตับอ่อนจะปล่อยอินซูลินออกมาเพื่อลดน้ำตาลในเลือดอย่างรวดเร็ว ซึ่งอาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดลงต่ำมากเกินไป ส่งผลให้รู้สึกอ่อนเพลียหรือง่วงนอน
- การผลิตเซโรโทนิน (Serotonin) และเมลาโทนิน (Melatonin): ของหวานสามารถกระตุ้นการผลิตสารเคมีในสมองที่เรียกว่าเซโรโทนิน ซึ่งเป็นสารที่ทำให้รู้สึกผ่อนคลายและอารมณ์ดี เซโรโทนินยังมีบทบาทในการช่วยสร้างเมลาโทนิน ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับ การเพิ่มขึ้นของเมลาโทนินหลังจากกินของหวานอาจทำให้คุณรู้สึกง่วง
- ผลกระทบต่ออินซูลิน (Insulin Spike): เมื่อร่างกายได้รับน้ำตาลจากของหวาน ตับอ่อนจะหลั่งอินซูลินเพื่อช่วยนำน้ำตาลเข้าสู่เซลล์เพื่อนำไปใช้เป็นพลังงาน แต่ถ้าร่างกายผลิตอินซูลินมากเกินไปหรือเร็วเกินไป ระดับน้ำตาลในเลือดอาจลดลงอย่างรวดเร็ว ทำให้รู้สึกอ่อนล้าและง่วงนอน
- การย่อยและการใช้พลังงาน: ของหวานมีพลังงานสูง และการย่อยอาหารที่มีน้ำตาลอาจทำให้ร่างกายต้องใช้พลังงานมากในการย่อยและดูดซึม ส่งผลให้คุณรู้สึกเหนื่อยล้าหลังจากการบริโภคอาหารหวาน
วิธีทำให้หายง่วงได้เร็วที่สุด หากทานของหวานไปแล้ว
- ดื่มน้ำเปล่า: การดื่มน้ำจะช่วยลดผลกระทบของน้ำตาลในเลือดและกระตุ้นระบบเผาผลาญ ช่วยให้ร่างกายสดชื่นขึ้น
- เคลื่อนไหวร่างกาย: การลุกขึ้นเดินหรือออกกำลังกายเบา ๆ จะช่วยกระตุ้นระบบไหลเวียนเลือดและเพิ่มพลังงาน ทำให้รู้สึกกระปรี้กระเปร่า
- ทานอาหารโปรตีนหรือไฟเบอร์สูง: การทานอาหารที่มีโปรตีนหรือไฟเบอร์สูง เช่น ถั่วหรือผลไม้ จะช่วยให้ระดับน้ำตาลในเลือดคงที่และป้องกันการง่วงนอน
- อาบน้ำเย็น: ถ้ามีโอกาส การอาบน้ำเย็นหรือใช้ผ้าเย็นเช็ดหน้า จะช่วยกระตุ้นร่างกายและทำให้รู้สึกตื่นตัวมากขึ้น
- หลีกเลี่ยงของหวานเพิ่ม: อย่ากินของหวานหรือคาร์โบไฮเดรตเพิ่มเติม เพราะจะทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดแกว่งไปมาและทำให้รู้สึกง่วงหนักกว่าเดิม
ของหวานแบบไหน ทำให้ง่วงนอนได้มากที่สุด
- ของหวานที่มีน้ำตาลสูงและแปรรูปมาก: ขนมหวานที่มีน้ำตาลขัดขาวสูง เช่น ลูกอม ขนมเค้ก คุกกี้ หรือโดนัท จะทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดพุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็วและลดลงอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้ง่วงนอน
- เครื่องดื่มที่มีน้ำตาลมาก: น้ำอัดลม น้ำผลไม้แปรรูป หรือชาและกาแฟที่เติมน้ำตาลมาก จะทำให้ร่างกายได้รับน้ำตาลในปริมาณมากในครั้งเดียว ซึ่งอาจส่งผลให้รู้สึกง่วง
- ขนมที่ทำจากแป้งขัดขาว: ขนมปังขาว ขนมเบเกอรี่ที่ทำจากแป้งขัดขาว จะทำให้น้ำตาลในเลือดแกว่งไปมา และอาจทำให้รู้สึกอ่อนเพลียหลังรับประทาน
- ช็อกโกแลตที่มีน้ำตาลสูง: ช็อกโกแลตที่มีน้ำตาลสูง โดยเฉพาะช็อกโกแลตนมและช็อกโกแลตที่ผสมน้ำตาลเยอะ จะกระตุ้นการเพิ่มของน้ำตาลในเลือดอย่างรวดเร็ว
- ของหวานที่มีน้ำเชื่อมฟรุกโตสสูง (High-fructose corn syrup): ส่วนผสมนี้พบในขนมแปรรูปจำนวนมาก เช่น ซีเรียล ขนมขบเคี้ยว เครื่องดื่มแปรรูป และขนมปัง จะส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดไม่คงที่ และทำให้ร่างกายเหนื่อยล้า
ทำไมบางครั้ง บางคน กินของหวานแล้วไม่ง่วง
บางครั้งหลังจากกินของหวานแล้วไม่ง่วง อาจเกิดจากหลายปัจจัย การที่บางครั้งทานของหวานแล้วไม่ง่วงเกิดจากการผสมผสานของปัจจัยเหล่านี้ที่ส่งผลต่อระดับพลังงานและการเผาผลาญในร่างกาย
- ปริมาณน้ำตาลที่บริโภค: หากทานของหวานในปริมาณน้อย ร่างกายอาจไม่เกิดการ “พุ่ง” ของน้ำตาลในเลือดแบบรุนแรง น้ำตาลจะถูกเผาผลาญได้ดี ทำให้ไม่เกิดการลดลงอย่างรวดเร็วที่ทำให้รู้สึกง่วง
- การทำงานของร่างกาย: ระบบเผาผลาญของแต่ละคนทำงานแตกต่างกัน บางคนสามารถจัดการน้ำตาลได้ดีกว่า ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดคงที่และไม่เกิดการเปลี่ยนแปลงแบบฉับพลัน
- กิจกรรมหลังจากการทานของหวาน: หากหลังทานของหวานคุณมีการเคลื่อนไหวร่างกายหรือทำกิจกรรมที่ต้องใช้พลังงาน เช่น การเดินหรือทำงาน ร่างกายจะเผาผลาญน้ำตาลได้ทันที ทำให้ไม่มีผลกระทบต่อการง่วงนอน
- ชนิดของของหวาน: ของหวานที่มีคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน เช่น ผลไม้หรือขนมที่มีไฟเบอร์ อาจช่วยให้ระดับน้ำตาลในเลือดคงที่มากกว่าเมื่อเทียบกับของหวานที่ทำจากน้ำตาลขัดขาว
- สภาพร่างกายและเวลาที่รับประทาน: การง่วงนอนอาจขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายในขณะนั้นด้วย เช่น หากคุณพักผ่อนเพียงพอหรือทานในช่วงเวลาที่ร่างกายตื่นตัว ก็อาจไม่ง่วงหลังจากทานของหวาน
การเลือกทานของหวานที่มีน้ำตาลธรรมชาติและไฟเบอร์สูง เช่น ผลไม้สด หรือของหวานที่ทำจากธัญพืชและโปรตีน จะช่วยรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้คงที่และลดอาการง่วงนอนได้ การลดปริมาณของหวานหรือทานอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อนมากขึ้น อาจช่วยป้องกันอาการง่วงนอนหลังมื้ออาหารได้