4 ธันวาคม 2567

การเผาผลาญ คืออะไร

• คำศัพท์ด้านสารอาหารและโภชนาการ
ภาษาอังกฤษ
Metabolism
- คำอ่าน -
เมแทบอะลิซึม (məˈtæbəlɪzəm)
ภาษาจีน
新陈代谢
- คำอ่าน -
xīn chén dài xiè (ซิน เฉิน ไต้ เซี่ย)
ภาษาญี่ปุ่น
代謝
- คำอ่าน -
taisha (ไทชะ)

ความหมายของ การเผาผลาญ

การเผาผลาญ คือ กระบวนการที่ร่างกายเปลี่ยนอาหารและเครื่องดื่มให้เป็นพลังงาน ร่างกายจะใช้พลังงานนี้ในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ตั้งแต่การเคลื่อนไหวไปจนถึงการหายใจและการย่อยอาหาร ระบบเผาผลาญจะทำงานตลอดเวลาเพื่อรักษาการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ เช่น หัวใจ สมอง และกล้ามเนื้อ ระดับการเผาผลาญของแต่ละคนจะแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น อายุ เพศ และกิจกรรมทางกาย
การเผาผลาญ (Metabolism)

รายละเอียดเพิ่มเติม

การเผาผลาญ (Metabolism) หมายถึงกระบวนการทางชีวเคมีที่เกิดขึ้นในร่างกายเพื่อเปลี่ยนอาหารและเครื่องดื่มให้เป็นพลังงาน พลังงานที่ได้จากการเผาผลาญนี้ถูกใช้ในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นการเคลื่อนไหว การย่อยอาหาร การหายใจ การเต้นของหัวใจ และการทำงานของสมอง แม้ในขณะที่เราหลับ ร่างกายก็ยังคงเผาผลาญพลังงานอยู่ เพื่อรักษาการทำงานของอวัยวะภายใน

กระบวนการเผาผลาญแบ่งเป็นสองส่วนหลัก

  1. กระบวนการสร้าง (Anabolism):
    กระบวนการนี้เป็นการสร้างและซ่อมแซมเนื้อเยื่อในร่างกาย โดยจะใช้พลังงานจากการเผาผลาญสารอาหารต่าง ๆ ในการสร้างเซลล์ เนื้อเยื่อ และสารประกอบสำคัญที่ร่างกายต้องการ เช่น การสร้างกล้ามเนื้อ การสร้างไขมันเพื่อเก็บพลังงาน และการสร้างโปรตีนที่จำเป็นต่อการทำงานของเซลล์
  2. กระบวนการสลาย (Catabolism):
    เป็นกระบวนการที่ร่างกายสลายสารอาหารเช่น คาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน เพื่อเปลี่ยนเป็นพลังงานที่ร่างกายสามารถใช้ได้ โดยพลังงานที่ได้จากการสลายนี้จะถูกนำไปใช้ในการทำกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การเดิน การหายใจ การเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อ และการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ เช่น หัวใจและสมอง

ปัจจัยที่มีผลต่อการเผาผลาญ

  • อายุ: เมื่ออายุเพิ่มขึ้น กระบวนการเผาผลาญมักจะลดลงเนื่องจากมวลกล้ามเนื้อที่ลดลง ร่างกายต้องการพลังงานน้อยลงในการทำกิจกรรมในแต่ละวัน
  • เพศ: โดยทั่วไป ผู้ชายจะมีระดับการเผาผลาญสูงกว่าผู้หญิง เพราะมวลกล้ามเนื้อในผู้ชายมีมากกว่า กล้ามเนื้อช่วยเผาผลาญพลังงานได้มากกว่าไขมัน
  • ปริมาณมวลกล้ามเนื้อ: มวลกล้ามเนื้อมีส่วนสำคัญในการเผาผลาญพลังงาน ยิ่งมีมวลกล้ามเนื้อมาก ร่างกายก็ยิ่งเผาผลาญพลังงานได้มากขึ้น แม้ในขณะที่พัก
  • กิจกรรมทางกาย: ผู้ที่มีกิจกรรมทางกายมากหรือออกกำลังกายเป็นประจำ จะมีระดับการเผาผลาญที่สูงขึ้น เพราะร่างกายต้องการพลังงานมากขึ้นในการทำงานของกล้ามเนื้อ และกระบวนการฟื้นฟูกล้ามเนื้อหลังออกกำลังกาย
  • อาหารที่บริโภค: การรับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูงสามารถกระตุ้นการเผาผลาญได้ดีกว่าอาหารที่มีไขมันหรือคาร์โบไฮเดรตสูง เนื่องจากโปรตีนต้องใช้พลังงานมากกว่าในการย่อยและดูดซึม
  • การดื่มน้ำ: การดื่มน้ำเพียงพอช่วยให้กระบวนการเผาผลาญทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะน้ำมีบทบาทสำคัญในกระบวนการย่อยและดูดซึมสารอาหาร รวมถึงการขับของเสียออกจากร่างกาย

การเผาผลาญพื้นฐาน (Basal Metabolic Rate – BMR)

การเผาผลาญพื้นฐาน หรือ BMR คือจำนวนพลังงานที่ร่างกายต้องการเพื่อรักษาการทำงานของระบบต่าง ๆ ในร่างกายในขณะที่พัก เช่น การเต้นของหัวใจ การหายใจ และการทำงานของสมอง BMR ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ เช่น อายุ เพศ และมวลกล้ามเนื้อ ยิ่ง BMR สูง ร่างกายก็ยิ่งเผาผลาญพลังงานมากขึ้นแม้ในขณะพัก

คำศัพท์น่ารู้

เรื่องแนะนำ